Nhà thầy CÆ°Æ¡ng ở ngoại ô, nÆ¡i có những ngôi nhà nhá» xinh xắn nằm lá»t giữa khu vÆ°á»n cây trái sum suê quanh năm xanh tốt. Từ cổng và o nhà là con Ä‘Æ°á»ng rải sá»i trắng muốt vá»›i hai hà ng rà o dâm bụt thấp lè tè. Thầy yêu hoa nên trong vÆ°á»n trồng rất nhiá»u hoa đủ các loại. Những lúc đợi tôi vẽ, thầy thÆ°á»ng nhìn mông lung trên những luống hồng nhung Ä‘á» thắm, đôi mắt xa xăm và diệu vợi.
Hà ng tuần, tôi đến nhà thầy hai lần và o buổi chiá»u thứ ba và thứ sáu để há»c vẽ. Lần đầu tiên đến đây, tôi rất thÃch cái không gian tÄ©nh lặng nà y và có cảm giác tất cả má»i thứ Ä‘á»u nhÆ° đã thân thuá»™c vá»›i mình từ lâu lắm. Tuy nhiên chủ nhân của ngôi nhà ấy lại không dá»… thân thiện nhÆ° váºy. Thầy CÆ°Æ¡ng xa cách và lạnh lùng, có má»™t phần cao ngạo và bất cần. NgÆ°á»i trong nghá» nói thầy có tà i nhÆ°ng không đủ kiên nhẫn và đam mê để hoà n thà nh những tác phẩm há»™i há»a lá»›n.
Lần đầu, thầy bảo tôi vẽ thá», tôi há»i:
- Thưa thầy, vẽ gì ạ?
- Bất cứ thứ gì mà em thÃch.
Tôi chá»n vẽ má»™t bông păng xê mà u tÃm nhạt, loại hoa Ä‘ang nở rá»™ trong vÆ°á»n nhà thầy và o mùa nà y. Xem tranh, má»™t nụ cÆ°á»i thoáng qua trên nét mặt nghiêm nghị và lạnh lùng của thầy:
- Tại sao chỉ có má»™t bông mà không phải là cả má»™t vÆ°á»n păng xê nhỉ?
Thầy cầm lấy bút vẽ thêm những bông hoa khác và o bức tranh của tôi. Chẳng mấy chốc trÆ°á»›c mắt tôi hiện ra má»™t thảm hoa păng xê rá»±c rỡ sắc mà u và tÆ°Æ¡i vui trong má»™t buổi chiá»u mùa xuân ấm áp. Những cánh hoa nom nhÆ° những cánh bÆ°á»›m ráºp rá»n đủ mà u sắc chỉ chá»±c vá»— cánh bay lên má»—i khi có cÆ¡n gió nhẹ thổi qua.
Tôi nhá»› dạo còn bé, những ngà y mùa hè rảnh rá»—i không phải vÆ°á»›ng báºn chuyện há»c hà nh, tôi hay ngồi trên thá»m nhà , trÆ°á»›c mặt là chiếc giá vẽ tá»± chế, bên cạnh là những chiếc bút chì mà u, tôi say sÆ°a vẽ bất cứ thứ gì bất chợt xuất hiện trÆ°á»›c mắt mình. Cho đến bây giá» tôi vẫn giữ những bức vẽ tÄ©nh váºt hồi ấy, bức thì vẽ cốc nÆ°á»›c, bức thì vẽ lá» hoa, bức thì vẽ bể cá và ng,… Rất nhiá»u những bức tranh vẽ hoa, những bông hoa tôi hái trong mảnh vÆ°á»n nhá» sau nhà và đem vá» cắm trong cái lá» gốm Bát Trà ng. Những nét vẽ hồi ấy ngây ngô nhÆ°ng chứa Ä‘á»±ng đầy những khát vá»ng sáng tạo vẫn khiến tôi bồi hồi má»—i khi xem lại.
Thá»i gian trôi Ä‘i, khi lá»›n lên, tôi và o đại há»c rồi ra trÆ°á»ng Ä‘i là m. Cuá»™c sống cuốn tôi và o dòng chảy của nó khiến cho tôi quên mất Æ°á»›c mÆ¡ trở thà nh hoạ sỹ từ thủa còn ấu thÆ¡ của mình.
Mùa đông năm ngoái, tôi bị khủng hoảng nặng ná» khi Long, ngÆ°á»i yêu tôi Ä‘á»™t ngá»™t quyết định sang nÆ°á»›c ngoà i là m việc má»™t thá»i gian mà không hẹn ngà y trở vá». Bác sỹ nói tôi bị trầm cảm và cần phải nghỉ ngÆ¡i dà i ngà y. Tôi đã xin nghỉ phép hai tháng để Ä‘i du lịch khắp nÆ¡i.
Tôi lên núi và xuống biển. Biển mùa đông vắng ngÆ°á»i và yên bình đến lạ. Tôi thÆ°á»ng ngồi lặng hà ng giá» ngắm những con sóng bạc đầu xô và o ghá»nh đá và đi dạo dá»c bá» cát má»—i khi đêm vá». Những đêm có trăng, ánh trăng sáng lấp loá chiếu lên mặt nÆ°á»›c phẳng lặng và hiá»n hoà khiến cho nó nhÆ° được dát má»™t lá»›p áo và ng rá»±c rỡ và đẹp mê đắm.
Tôi theo chân những Ä‘oà n leo núi, phung phà sức lá»±c của mình và o những cuá»™c leo trèo mÆ°á»›t mồ hôi và cÅ©ng giúp tôi dần thoát khá»i những Æ°u phiá»n của mình. Không biết bao lần đứng trên má»™t đỉnh cao má»›i chinh phục, lan toả trong tôi là niá»m tá»± hà o xen lẫn niá»m vui sÆ°á»›ng rồ dại của má»™t kẻ Ä‘ang thoát khá»i những rà ng buá»™c của chÃnh bản thân mình.
Có lần, ở má»™t thà nh phố xa lạ, tôi tình cá» dừng chân trÆ°á»›c má»™t phòng trÆ°ng bà y tranh má»›i mở. Những bức vẽ tôi xem ở phòng tranh đó đã khiến cho ná»—i khao khát được thể hiện cảm xúc của mình qua nét cá» mà u có thể lÆ°u giữ mãi cùng vá»›i thá»i gian lại bùng lên trong tôi mạnh mẽ tá»›i mức không thể cưỡng lại nổi. Tôi nhanh chóng huá»· bá» kế hoạch Ä‘i chÆ¡i tiếp theo để trở vá» nhà và chỉ hai ngà y sau, tôi đã có mặt ở nhà thầy CÆ°Æ¡ng để thá»±c hiện nốt Æ°á»›c mÆ¡ của mình.
CÆ°Æ¡ng là ông thầy khó tÃnh và rất Ãt khi khen ngợi há»c trò. Và o những phút giây thanh thản hiếm hoi trong má»™t buổi chiá»u êm ả, thầy bá»—ng nhiên trở nên vui vẻ hÆ¡n và cho tôi xem cuốn sổ tay vẽ những bức tranh phác hoạ và nói cho tôi biết ý tưởng của mình trong những bức tranh ấy mà thầy dá»± định sẽ dá»±ng thà nh những bức tranh lá»›n sau nà y. Thầy nói vá»›i tôi rất nhiá»u, vá» bố cục, vá» mà u sắc, vá» Ä‘Æ°á»ng nét, vá» Ä‘á»™ sáng tối… , những kiến thức cÆ¡ bản trong há»™i hoạ mà tôi buá»™c phải thuá»™c lòng để có thể vẽ được má»™t bức tranh theo ý muốn, dù tôi không còn ý định trở thà nh hoạ sỹ nữa mà đơn giản chỉ muốn lÆ°u giữ những gì tôi bắt gặp trong những khoảnh khắc khó quên trên những cuá»™c hà nh trình tôi đã Ä‘i qua. Những lúc nhÆ° váºy, tôi thÆ°á»ng Ä‘á»c thấy trong mắt thầy những tia sáng của ná»—i khát khao và say sÆ°a khác hẳn ngà y thÆ°á»ng. NhÆ°ng những tia sáng đó cÅ©ng chỉ loé lên trong giây lÃ
¡t rồi lại trở vá» vá»›i ánh nhìn bình thản và lạnh lùng vốn có.
Má»™t lần, tôi thấy trong phòng tranh của thầy bức chân dung má»™t ngÆ°á»i phụ nữ rất đẹp. Äôi mắt sáng thông minh và mênh mang nhÆ° mặt nÆ°á»›c hồ thu lấp dÆ°á»›i hà ng lông mà y thanh thoát và nhẹ nhà ng. Tôi nhÆ° bị hút và o gÆ°Æ¡ng mặt diá»…m lệ và nhất là đôi mắt ấy. Tôi há»i thầy:
- ThÆ°a thầy, là ai váºy ạ?
Thầy không đáp, chỉ lặng lẽ thở dà i.
Sau đó, tôi má»›i biết đó là ngÆ°á»i bạn gái cÅ© của thầy tên là Mai Thanh, ngÆ°á»i giỠđây đã nổi danh trong giá»›i há»™i hoạ cả vá» tà i năng lẫn sắc đẹp. Hai ngÆ°á»i đã từng có má»™t mối tình rất sâu Ä‘áºm từ thá»i còn há»c chung lá»›p tại Äại há»c Mỹ thuáºt nhÆ°ng sau khi được biết đến nhÆ° má»™t tà i năng trẻ thì ngÆ°á»i đó đã rá»i bá» thầy để đến vá»›i má»™t tÆ°Æ¡ng lai rạng rỡ. NgÆ°á»i ấy sang Äức há»c há»™i hoạ rồi trở thà nh má»™t hoạ sỹ nổi tiếng. Tranh của ngÆ°á»i ấy giỠđây đã được treo ở cả những phòng triển lãm lá»›n trên thế giá»›i.
Cái khoảng khắc tôi nhìn thấy bức chân dung ấy, tôi đã biết được căn nguyên của nỗi buồn lúc nà o cũng luẩn quất trong ngôi nhà nà y.
Khi ấy đã là cuối mùa xuân, tôi đã há»c vá»›i thầy được hÆ¡n má»™t năm và đó là khoảng thá»i gian tôi bắt đầu thá»±c hà nh những bức tranh phong cảnh đầu tiên của mình. Chiá»u chủ nháºt, CÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°a tôi lên ngá»n đồi sau nhà để vẽ. Äó là má»™t ngá»n đồi thấp và cái nắng đầy sức sống của mùa xuân bao phủ lên nó má»™t mà u xanh ngát. Thỉnh thoảng giữa đám cây xanh lại thấy rá»±c lên má»™t vạt hoa dại đầy sắc mà u.
Thầy hÆ°á»›ng dẫn tôi cách chá»n cảnh, lắp giá vẽ cho tôi và chá»n cho tôi má»™t tảng đá bằng phẳn để là m ghế ngồi. Thầy chỉ cho tôi thấy những mái nhà đủ má»i dáng vẻ nấp sau vÆ°á»n cây um tùm xanh tÆ°Æ¡i nằm bên những con Ä‘Æ°á»ng ngoằn nghoèo xa phÃa dÆ°á»›i:
- Những lúc rảnh rá»—i thầy thÆ°á»ng lên đây, ngắm cảnh và suy nghÄ© má»™t mình.
Tôi nhìn thầy, trong lòng dấy lên má»™t niá»m thÆ°Æ¡ng cảm. Thầy đã má»™t mình nhÆ° thế nà y từ bao lâu rồi?
Bao nhiêu thá»i gian trôi qua tôi cÅ©ng không để ý bởi tôi quá chú tâm và o bức vẽ của mình. Chỉ biết rằng khi tôi ngẩng lên thì mặt trá»i Ä‘ang dần xuống núi. Ráng Ä‘á» của buổi hoà ng hôn nhuá»™m lên má»i váºt má»™t sắc hồng rạng rỡ. Tôi ngồi lặng ngắm buổi chiá»u rÆ¡i và bất giác nhìn sang CÆ°Æ¡ng. GÆ°Æ¡ng mặt thầy cÅ©ng á»ng hồng trong ánh chiá»u, đôi mắt thầy bình thản và ánh lên nét vui tÆ°Æ¡i hiếm có. Thầy vẫy tôi lại gần và cho tôi xem bức vẽ của thầy. Tôi không tin và o mắt mình khi thấy bức phác hoạ hình ảnh chÃnh mình Ä‘ang ngồi vẽ dÆ°á»›i má»™t gốc cây trong buổi hoà ng hôn của má»™t ngà y êm dịu. PhÃa xa là mặt trá»i đỠối Ä‘ang dần khuất sau dãy núi má» má».
Tôi bối rối tá»›i mức không cất nên được tiếng nà o. Thầy mỉm cÆ°á»i hiá»n háºu rồi dịu dà ng nói:
- Tôi sẽ hoà n thà nh nốt bức tranh nà y và sẽ tặng em và o một ngà y nà o đó.
Tôi đã không há»i cái “ ngà y nà o đó†mà thầy nói đến là ngà y nà o.
Từ nhà thầy CÆ°Æ¡ng ra, tôi không vá» ngay mà chạy xe chầm cháºm dá»c theo con Ä‘Æ°á»ng bá» sông. Gió từ ngoà i sông thổi và o khiến da mặt tôi tê lạnh dá»… chịu. Ở giữa sông, nÆ¡i có bãi bồi lá»›n mà ngÆ°á»i dân xung quanh thÆ°á»ng lên đó trồng rau, ngÆ°á»i ta Ä‘ang đốt những đống lá»a. Những là n khói bảng lảng theo gió lan toả trong không gian trong buổi chiá»u Ä‘ang chuyển dần sang bóng tối khiến cho tôi có cảm giác nao lòng.
Tôi nhá»› lần Long má»›i ốm dáºy sau má»™t tráºn ốm nặng, tôi đã Ä‘Æ°a Long ra đây. Hôm đó đúng và o mùa thu hoạch ngô, sau khi bẻ hết ngô vá», ngÆ°á»i ta loại ra những bắp ngô chất lượng kém hoặc quá non để cho bá»n trẻ con nhóm lá»a nÆ°á»›ng ăn ngay trên bãi. Long và tôi cÅ©ng được má»i thưởng thức những bắp ngô má»›i nÆ°á»›ng còn nóng hổi và có lẽ trong suốt cuá»™c Ä‘á»i nà y tôi sẽ không bao giá» quên cái vị ngá»t thÆ¡m của ngô nếp non còn Ä‘á»ng mãi trong ký ức vá» những tháng ngà y hạnh phúc ấy…
Ká»· niệm quá ngá»t ngà o khiến cho ngÆ°á»i ta không thể không chạnh lòng khi thấy mình giỠđây chỉ còn lại má»™t mình. Long xa tôi đã hÆ¡n má»™t năm rồi, không má»™t lá»i nhắn gá»i, không má»™t tin tức.
Tôi vỠđến gần nhà và o lúc hÆ¡n 8h tối. Từ xa, tôi sững sá» khi nhìn thấy trong nhà mình Ä‘ang sáng đèn. Không lẽ lại là Long vì chỉ có anh má»›i có chìa khoá mở cá»a và o nhà tôi? Tôi thấy tim mình nhÆ° nghẹt thở, lồng ngá»±c tôi chợt Ä‘au thắt lại, nhÆ° cái cảm giác sau má»—i lần Ä‘i công tác xa vá», vừa bÆ°á»›c xuống sân bay đã nhìn thấy Long đứng chỠở đó từ bao giá». Cảm giác ấy ấm áp và hạnh phúc lắm mà có lẽ tôi không bao giá» chấp nháºn đánh đổi nó lấy bất cứ thứ gì trên Ä‘á»i nà y.
Cá»a mở, Long đứng đó nhìn tôi, cÆ°á»i. Tôi lao và o anh nức ná»
Ÿ. Nhá»› anh vô cùng. Trong cái khoảng khắc anh ôm chặt tôi trong vòng tay của mình, tôi đã tha thứ cho anh tất cả, cả sá»± ra Ä‘i không má»™t lá»i hẹn Æ°á»›c, cả sá»± im lặng của anh trong suốt hÆ¡n má»™t năm trá»i qua.
Long nói rằng anh nhá»› tôi rất nhiá»u, anh đã là m việc cáºt lá»±c để có tiá»n vá» cÆ°á»›i tôi. Bất ngá», anh đặt hai bà n tay lên vai tôi, đôi mắt anh nhìn sâu và o mắt tôi, anh há»i:
- Em có đồng ý là m vợ anh không?
Tôi sung sÆ°á»›ng gáºt đầu, miệng tôi cÆ°á»i mà nÆ°á»›c mắt tôi chảy dà i vì ná»—i hạnh phúc quá Ä‘á»—i lá»›n lao nà y.
( còn nữa )