Các món ăn vặt mùa đông Hà Nội

Thú thực là tớ không thích ăn vặt cho lắm (ăn chính nhiều khi còn lười chẳng buồn ăn nữa là...), tuy nhiên những tối mùa đông lạnh lẽo, ngồi co ro trong tấm áo ấm hay chiếc khăn choàng đôi khi cũng thấy nhớ, thấy thèm một bắp ngô nướng hay một bát chè nóng...  Đã muốn viết một bài về chủ đề này từ lâu rồi nhưng lại quên tuột mất, tự dưng sáng nay nói chuyện với cậu bạn, cậu ấy nói thời tiết này mà lang thang ăn ngô nướng hay ốc nóng thì tuyệt bạn nhỉ, tớ mới vỗ trán đánh bẹt một cái, nhớ ra điều mà mình trót quên mất

. Ờ há, những điều tưởng nhỏ nhặt như một món ăn vặt đôi khi lại là nỗi nhớ đến khắc khoải đối với những người ở xa...

Nói đến món ăn vặt mùa đông Hà Nội trước tiên phải nói đến món ngô, ngô nướng, ngô luộc, ngô chiên, bỏng ngô, bắp rang bơ... Nhưng mỗi khi ngọn gió đông về thì thường nhớ món ngô nướng đến da diết bởi mùi thơm rất đặc trưng của nó

. Những buổi tối đi chơi về muộn, đang đi trên đường vắng chợt thấy lập lòe một đốm lửa đỏ bên vỉa hè, tấp ngay vào lề, dựng xe và ngồi xuống, xòe đôi bàn tay lạnh cóng ra sưởi ấm trên bếp than hồng rồi kiên nhẫn chờ chị bán hàng nướng cho một bắp ngô nếp. Ngô để nướng phải là loại ngô nếp bánh tẻ, không non quá cũng không già quá, các hạt ngô trắng đều tăm tắp, khi bấm nhẹ thấy mềm nhưng không chảy sữa là được. Đến khi ngô bắt đầu chín, mùi thơm bốc lên ngào ngạt chẳng thể đặng đừng, nóng lòng giục chị bán hàng rối rít nhưng khi nướng xong rồi thì đâu có thể ăn ngay được. Cầm bắp ngô nóng bỏng giãy trên tay, dùng lớp vỏ áo bên trong của bắp ngô đã bóc lau qua cho sạch lớp than đen của những hạt hơi cháy và cũng để cho đỡ bỏng tay. Lăn qua lăn lại giữa hai bàn tay một lúc cho nguội bớt mới chậm rãi tách từng hạt ngô cho vào miệng và bắt đầu thưởng thức vị dẻo thơm ngọt ngào của bắp ngô mới trảy... Bởi giống ngô thường khi trảy xuống phải ăn ngay mới ngon và dẻo, nếu để đến hai ba ngày sau thì ngô sẽ khô và mất đi vị dẻo thơm vốn có.

Trong dòng đồ ăn vặt với ngô, ngoài món ngô luộc chân phương, lâu năm nhất phải kể đến món bỏng ngô truyền thống; ngày chưa có công nghệ cao các bà các mẹ hay dùng cát cho vào chảo để rang cùng với ngô, đến khi đủ nóng, hạt ngô sẽ nổ bung lên, bắn tứ tung, nghĩ thấy dân mình kể cũng sáng tạo, chẳng hiểu sao lại phát minh ra cái kiểu cách rang ngô hiệu quả thế chứ

. Nhưng mà có lẽ đến hơn chục năm rồi tớ không ăn món bỏng ngô truyền thống đó; tuần trước ngồi ở quán cafe Cộng trên phố Triệu Việt Vương thấy có trong thực đơn nên gọi một tô nhưng khi ăn thì không thấy ngon và cảm xúc như xưa nữa. Bởi giờ đây tớ thích ăn bắp rang bơ hơn, cả ngọt hay mặn đều được, lại vừa nhanh vừa tiện. Chỉ việc vào siêu thị mua một gói pop corn bán sẵn, về cho vào lò vi sóng 2-3 phút là có một tô đầy tú hụ bắp rang bơ, buổi tối vừa nhâm nhi bắp rang vừa xem phim cũng thú y như là xem phim ngoài rạp vậy (ngoài rạp thì một túi bắp rang bơ tương đương có giá 45-50k, đấy là giá cũ ở MegaStar bây giờ không biết đã tăng chưa nữa?)

Ngày trước, tớ đọc "Đôi mắt" của Nam Cao có đả động đến món mía ướp hoa bưởi, thấy tò mò kinh khủng không biết món đó thơm như thế nào, tò mò đến tận bây giờ luôn bởi xung quanh chẳng thấy ai làm và ăn món đó bao giờ. Tuy nhiên, món mía luộc hay nướng thì cũng đã ăn và thấy mía nướng lên thường thơm, mềm và ngọt hơn mía để tự nhiên. Còn mía luộc người ta thường cho cùng vào luộc với ngô cho cho bắp ngô và nước ngô thêm ngon ngọt.

Một món ăn vặt vỉa hè không thể không nhắc đến nữa đó là hạt dẻ rang. Có hai loại hạt dẻ, một loại hạt to và một loại hạt nhỏ nhưng tớ vẫn thích ăn loại hạt dẻ nhỏ hơn vì nó có vẻ thơm hơn và cũng đúng chất ăn vặt lai rai hơn. Hạt dẻ to ăn cũng bùi thơm nhưng chóng hết và chóng chán

. Trước khi rang hạt dẻ người ta phải luộc trước cho chín, nếu chỉ rang không hạt dẻ sẽ bị khô và cứng rất khó ăn

.

Những buổi tối mùa đông rét mướt, đang ngồi trong nhà bỗng nghe thấy tiếng rao lẫn trong tiếng gió "Ai khoai nướng đê..." Khó có thể cầm lòng bởi trong đầu đã hình dung ra ngay củ khoai lang nóng hôi hổi bóc đến đâu mật vàng chảy ra đến đấy, ngọt thơm và bùi... Nếu hôm nào không thích ăn khoai nướng thì đổi món ăn sắn luộc, miếng sắn tàu trắng muốt điểm vài lá hành xanh thơm thơm chấm với muối vừng ăn trong buổi tối mùa đông ai mà chẳng thấy nao lòng khi nhớ đến

.

Với những ai thích ăn món chè thì mùa hè không thể không ăn một cốc chè đá mát lạnh, đủ các loại từ chè đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen tới chè Thái Lan, chè thập cẩm hà đồ... Thế nhưng mùa đông lạnh lại chỉ có vài ba món chè nóng như chè bánh trôi tàu, lục tàu xá, chí mà phù... Nghe cái tên đã thấy tò mò muốn nếm thử rồi, khi nếm thử lại thấy nhớ mỗi khi đông về. Có gì đâu, món chè bánh trôi tàu cũng giống như bánh trôi bánh chay của ta nhưng một bát thường có hai viên, một viên nhân làm bằng đậu xanh xay nhuyễn trộn đường và một viên nhân làm bằng vừng đen xay nhuyễn trộn đường. Nước đường thì thường cho thêm một thứ bột cho sóng sánh (tớ đoán là bột đao hoặc bột sắn, híc) và có những lát gừng vừa ấm bụng vừa dậy mùi. Món này ở Hải Phòng thường gọi là sủi dìn nhưng ở Hà Nội và những nơi khác gọi là bánh trôi tàu để phân biệt rõ với bánh trôi ta

. Còn lục tàu xá chỉ đơn giản là chè đậu xanh được nghiền nát đun lên và chí mà phù chính là chè vừng đen cũng được nghiền nát. Tuy nhiên không biết người nấu các món đó cho thêm những thứ gì mà khi ăn người thưởng thức thấy sao mà thơm và bùi đ
ến vậy

.

Nói đến ốc nóng, ốc không chỉ bán vào mùa đông mà bán quanh năm nhưng tớ chỉ thèm ăn ốc nóng vào mùa đông thôi, các mùa khác đã quá nóng rồi chẳng thích ăn đồ nóng nữa. Ở Hà Nội thực đơn món ốc nóng hơi nghèo nàn, chỉ gói gọn trong món luộc hoặc hấp là hết. Cho nên tớ vẫn nhớ những món ốc xào theo kiểu Hải Phòng hơn. Gần đây do trao đổi thông thương giữa các vùng miền nên ở Hà Nội cũng có nhiều quán làm món ốc xào, như quán Cay đâu ở đường Kim Mã đi vào đã từng là quán ốc yêu thích của tớ một thời. Ốc ở đó có nhiều loại và cũng được rửa khá sạch sẽ (điều này với tớ quan trọng lắm đấy 

.) Ốc luộc đơn giản là chỉ luộc lên, cho thêm tí xả cho thơm chấm với nước mắm dấm có ớt, gừng, lá chanh... Món hấp thường dùng cho ngao hay sò, cho thật nhiều sả, ớt và thêm chút đường nữa, khi ăn chấm với tương ớt hoặc mù tạt cay giàn giụa cả nước mắt

. Món nướng thì thường dành cho sò huyết hoặc bất cứ loại ốc nào nếu thích

, khi ăn chấm với tương ớt cho thêm chút đường cho đậm đà. Món xào thì có thể làm với tất cả các loại ốc, thường cầu kỳ hơn, cho gia vị, đường, tương ớt, cùi dừa thái mỏng, củ xả... vào rồi xào lên, đến khi chín tới thì bắc ra ăn luôn; nước chấm lại chính là nước vừa xào đó được chắt ra... Ăn ốc xong thì nhớ uống thêm một bát nước ốc luộc nóng pha nước chấm để đỡ đau bụng đấy nhé

. Và cũng đừng quên rửa tay trong một thùng nước đầy lá xả để cho hết mùi tanh của ốc.

Còn rất nhiều các món ăn lặt vặt khác vào mùa đông nhưng quả thực viết đến đây thì tớ không chịu đựng nổi thêm nữa rồi, tớ phải đi ăn cái gì đã

. Hẹn gặp lại sau............