Tuổi thơ tôi - Cáy cáy còng còng.

Nhà tôi ở gần sông, khi xưa tôi bé nhà cửa còn rất thưa thớt và hoang vắng chứ không sầm uất và nhộn nhịp như bây giờ. Cả một vùng đất rộng lớn toàn những cánh đồng bỏ hoang và hồ ao nằm san sát nhau. Mỗi khi mưa xuống, ếch nhái thi nhau kêu ộp oạp ran trời rất vui tai. Ngày mưa cũng như ngày nắng, mùa đông cũng như mùa hè, luôn luôn có những người làm nghề đánh dậm hoặc bắt cua bắt cáy kiếm ăn ở đó.

Bọn trẻ chúng tôi hồi ấy, chẳng bao giờ phải lo kiếm miếng ăn nhưng suốt ngày rủ nhau rong chơi trên những cánh đồng và hồ ao gần nhà. Tuy chơi nhưng chúng tôi cũng thích bắt những con cua con cáy về nấu canh bởi vì cua và cáy ngày đó nhiều vô kể. Cáy làm hang ở cả trong vườn, thậm chí đôi khi chúng còn thảnh thơi lang thang trên sân nhà, cứ như thể không hề biết đến nỗi hiểm nguy bị tóm cổ bất cứ lúc nào. Mùa hè, cáy rửa sạch, bỏ mai, giã lọc nước nấu với mùng tơi, rau đay, thêm quả mướp hương luôn là món ăn tuyệt vời nhất.

Những con còng còng, lâu lắm rồi tôi không nhìn thấy ở bất cứ đâu nữa. Chúng chẳng bao giờ được bán ở chợ bởi vì không ai ăn còng còng bao giờ. Chúng rất đặc biệt bởi thân hình nhỏ bé và đôi càng to quá khổ với những màu sắc sặc sỡ rất đẹp. Tôi vẫn thường ngạc nhiên và ngưỡng mộ rất nhiều con vật đỏm dáng đó. Chúng đỏm dáng và cẩn thận từ cách đào hang làm tổ. Không giống như loài cáy hôi thường rất xuề xoà trong việc đào hang, hang của còng còng thường nhỏ hơn, trơn nhẵn, gần như thẳng đứng và chúng thường chọn những nơi đất rất cứng để đào hang. Chính vì cách đào hang này mà bắt còng còng bao giờ cũng khó hơn đào cáy rất nhiều. Chúng cũng thính nhạy hơn loài cáy nên chỉ cần thoáng thấy bóng người là chúng đã thụt vội vào hang trốn biệt. Để bắt còng phải rất nhanh nhẹn và bất ngờ, đợi cho tới khi chúng mon men ra khỏi hang khá xa rồi bất ngờ bịt lỗ hang chúng sẽ không có chỗ mà thoát thân... Bọn trẻ con xóm tôi hay bắt còng còng về chơi và khoe với nhau những con có đôi càng to và đẹp nhất, màu sắc rực rỡ nhất. Con thì có đôi càng màu đỏ chói như lửa, con thì có đôi càng màu xanh như ngọc, con thì có đôi càng màu lấp lánh đủ màu...

Sau này, khi tôi lớn lên và đi xa, tôi mới nhận ra một điều là thiên nhiên thật tuyệt vời khi ban tặng cho các loài những món quà vô giá. Đó là những màu sắc mà ở xưởng vẽ của bất kỳ người hoạ sỹ nào cũng không thể sánh bằng, giống như màu sắc trên đôi càng của con còng còng bé nhỏ.